Nouruz - perski Nowy Rok!

 Święto do którego Irańczycy przywiązują szczególną wagę jest Nouruz – perski nowy rok – pierwszy dzień pierwszego miesiąca w irańskim kalendarzu, dzień równonocy wiosennej, pierwotnie związany z religią zaratusztriańską.

Za czasów słynnej dynastii Achemeneidów święto to obchodzono w Persepolis w formie uroczystości złożenia hołdu i przyniesienie darów dla króla królów przez ludy z terenów Imperium Perskiego. Uroczystość miała miejsce w sali audiencyjnej w królewskim pałacu Apadana oraz w Korytarzu Stu Kolumn, które podobno zostały zbudowane w tym celu przez Kserksesa.

Poniżej zdjęcia, które zrobiłam ruinom Persepolis na których ukazane jest święto Nouruz – ludy z całego Imperium Perskiego, prowadzone za rączkę, przybywają z darami dla króla imperium (od zwierząt przez naczynia z niezidentyfikowaną zawartością, po tekstylia).

Przedstawiciele ludu Partii przyprowadzili w darze wielbłądy

 

Grecy przybyli na Nouruz

Sakowie podarują konie

Syryjczycy prowadzą barany dla króla Imperium Perskiego

…a ci niosą wkurzone lwiątka, za którymi ogląda się mama lwica… To się król ucieszy!

          

Nouruz zapowiadał śpiewem, tańcem i grą na tamburynie Haji Firuz (postać fikyjna z legend), czarnoskóry mężczyzna ubrany na czerwono, który zachęcał w ten sposób ludzi na uliach do wesołego świętowania Nowego Roku.

Dzisiaj kwestia Haji Firuz jest nieco kotrowersyjna, gdyż uważa się, że to rasistowski aspekt tradycji (podobny problem mają Holendrzy i Belgowie z “czarnoskórym” pomocnikiem świętego Mikołaja – Zwarte Pietem czyli Czarnym Piotrusiem… Mój znajomy Belg mówił, że kiedy był dzieckiem w bajkach przedstawiano czarnoskórego w tej roli, ale dzisiaj przyjęło się, że czarna twarz wynika z konieczności przeciskania się przez komin…

     

Od 2010 r. Nouruz zostało uznane świętem międzynarodowym (jest obchodzone także m.in. w Tadżykistanie, Azerbejdżanie, Afganistanie, Pakistanie i Indiach) rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ i obchodzi się je zazwyczaj 20 albo 21 marca (w tym roku wypada 20 marca).

Tego dnia ludzie dzwonią do siebie z życzeniami i odwiedzają się nawzajem. Obchody tego święta są pełne symboli. Najbardziej charakterystyczny elementem Nouruz jest dekoracja stołu na którym stawia się siedem przedmiotów zaczynajączych się na perską literę “sin” [سر] (tzw. Haft Sin  czyli siedem “s”), które jednocześnie reprezentują to, czego Irańczycy sobie życzą na Nowy Rok.

Na stole znajdziemy:

1. Sabzeh – rosnącą w naczyniu pszenicę, jęczmień lub kiełki soczewicy (symbolizuje odrodzenie)
2. Samanu – słodki puddling z kiełków pszenicy (symbolizuje zamożność)
3. Senjed – suszone perskie oliwki (symbolizują miłość)
4. Seer – czosnek (symbolizuje zdrowie)
5. Seeb – jabłko (symbolizuje piękno)
6. Somaq – sumak (przypomina kolor wschodu słońca)
7. Sekkeh – ocet winny (symbolizuje starość i cierpliwość)

Poza tym na stole często stawiają inne rzeczy zaczynające się na literkę sin: lustro (symbolizuje autorefleksję), świecę (symbolizuje oświecenie), złotą rybkę w szklanej kuli (symbolizuje życie) i pomalowane jajka (hmm… czyżby Wielkanoc? jajka symbolizują płodność).

Tradycyjny stół przystrojony z okazji perskiego Nowego Roku w domu Niloufar

Stół Nouruz w firmie, w której Niloufar odbywa staż studencki

Obrazek perskiej księżniczki z Sabzeh, świętującej Nouruz

Taka dygresja z mojej strony – nie wydaje Wam się to co najmniej ciekawe, że w Islamskiej Republice Iranu, gdzie panuje szariat, Irańczycy (przede wszystkim Muzułmanie) świętują wywodzący się z religii zachrianizmu Nouruz?

Więcej o Persepolis znajdziecie w poście Persepolis - potęga Persji i najwspanialsze miasto ówczesnego świata.